با توجه به افزایش هجمه به صنایع غذایی کشور و ایجاد نوعی نا امنی برای استفاده از محصولات صنایع غذایی کشور بعنوان مثال انتشار اخباری نظیر قرار دادن قرص در کیک ها و یا هدف قرار دادن صنعت لبنی و اظهار نظر در خصوص بالا بودن آفلاتوکسین در رسانه ملی و چندین مثال دیگر در صنایع دیگر نظیر فراورده های گوشتی، آبمیوه و.. که مورد تائید کارشناسان و حتی نهادهای نظارتی نبوده، راهکار و پیشنهاد کارآفرینان و مدیران بخش صنعت غذای کشور را برای جلوگیری و یا خنثی کردن این مسائل جویا شدیم که توجه خوانندگان محترم را به پاسخ این عزیران جلب می کنیم.
دکتر محمد حسینی ( بنیانگذار و عضو هیئت مدیره انجمن علوم و صنایع غذایی ایران)
راهکاری را که من برای این معضل پیشنهاد دارم این است که باید دانشمندان ،اساتید و علما وارد صحنه شوند و مطالب علمی را اعلام کنند و براساس آنهم شرکت ها نیز به آنها کمک کنند تا این مطالب علمی صحیح به نحو احسنت در جامعه منتشر شود. مطلبی را از دکتر حصارکی از تبریز دیدم که بسیار مطلب علمی بود که این اظهار نظرها از اساتید دانشگاه باید بیشتر شود.
مرتضی سلطانی (رئیس هیئت مدیره گروه صنعتی و پژوهشی زر)
خدا را شکر در این شرایط تولید داخلی بهتر از گذشته مشغول کار و تلاش است و اصلاً این کم لطفی ها و کارشکنی ها هیچ لطمه ایی به تولید توانمند و با کیفیت ایران نمی تواند بزند. دشمنان ما کور خوانده اند.
دکتر علیرضا رفیعی پور ( رئیس سازمان دامپزشکی کل کشور و معاون وزیر جهاد کشاورزی )
با توجه به اینکه امنیت غذایی هر کشور در راس اولویتهای حاکمیت میباشد، و دشمنان هم برای ضربه زدن به جامعه ما قطعا سراغ امنیت غذایی میروند، ضرورت حمایت همه جانبه قانونی، اعتباری و نیروی انسانی از دستگاههایی مثل دامپزشکی که با مدیریت بهداشتی تضمین کننده بهره وری و امنیت غذایی هستند در همه ارکان نظام و قوای سه گانه قابل مشاهده است و باید ویژه دیده شود، در این شرایط جنگ اقتصادی و احتمال اقدامات بیوتروریسمی، همه ارکان نظام در حوزه‌های فرهنگی، صدا و سیما، رسانه ها، امنیتی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، خدماتی، بهداشتی، نظامی وانتظامی میتوانند مکمل دامپزشکی بعنوان مرزبانان امنیت غذایی باشند، برای جلوگیری از تشویش اذهان عمومی و ممانعت از بهره برداری دشمنان برای ضربه زدن به اقتصاد کشور، باید مطالب علمی و فنی هر حوزه حاکمیت فقط توسط مراجع ذیصلاح ملی و بین المللی دستگاه تخصصی قابل نشر و اطلاع رسانی باشد، و پیشنهاد میشود برای اینکه اهمیت امنیت غذایی برای همه اقشار جامعه به خوبی تبیین شود، نمایندگان مجلس در حوزه‌های انتخابی خودشان از مشاور دامپزشک استفاده نمایند، مطمئنا نمایندگان برای کمک به امنیت غذایی و بدلیل ماهیت مسئولیت قانونگذاری که دارند بیشترین سهم را در حمایت از سربازان خط مقدم بهداشت عمومی، امنیت غذایی، تجارت بین المللی و اقتصاد ملی که در حیطه اختیارات سازمان دامپزشکی است میتوانند داشته باشند. ضمنا باید افرادی که بدون سند و غیر علمی باعث بخطر افتادن امنیت غذایی و اقتصادی جامعه میشوند پاسخگوی مطالب خود در مراجع قانونی باشند.
دکتر پرویز جهانگیری ( رئیس هیئت مدیره گروه صنعتی پارس استا و انجمن افزودنیها)
متاسفانه هجمه شدیدی به سمت صنعت غذا که یکی از فعالترین بخش های صنعتی در کشور ماست وارد شده است، که یک بخشی از این هجمه ها مربوط می شود به بی اطلاعی اشخاصی که اظهار نظرمی کنند و یک سری اظهارنظرهای سطحی را ایجاد می کنند که باعث تشویش اذهان عمومی می شود و این واقعاً لطمات زیادی را ایجاد کرده است.
حتی ما شاهد هستیم مصرف لبنیات که نیاز اساسی روزانه مردم است به دلیل مشکلات اقتصادی کاهش پیدا کرده و این مسائل پیش آمده مردم را مشکوک کرده درباره خوردن شیر، که آیا شیر بخورند یا نه!
این مسائل که عنوان می شود خارج از اصول است و ما امروز مقوله ای به نام آفلاتوکسین در شیر نداریم.
در گذشته نان خشک جمع آوری می شد و نان خشک کپک زده وارد دامداری ها و از آنجا وارد خوراک مردم می شد. ولی خوشبختانه با آزادسازی مسئله نان، رقابتی شدن و برداشتن سوبسیدها عمدتاً باعث شده نان به صورت کپک زده وارد دامداری ها نشود. از طرفی هم خود دامدارها به مسائل روز آگاه شدند و دامداری ها مسئول فنی و دامپزشک دارند و این اشخاص به مقدار زیادی جلوی وارد شدن خوراک آلوده دام را به سمت دامداری شان می گیرند و چون می دانند که باعث ایجاد مشکل می شود و شاید خود دام از بین برود.
آن مواردی که با کمال تاسف حتی از طریق مسئولین عنوان می شود در نتیجه بی اطلاعی است، که لطمات زیادی را می زنند. مثل داستان پالم در شیر که از طرف وزیر مطرح شده بود و برای صنعت لبنی ضایعه بود. با این صحبت ها مقدار زیادی رشد واحدهای سنتی گسترش پیدا کرد و بر اساس آمار وزارت بهداشت وجود تب مالت را شاهد بودیم. این صحبت ها نتیجه بی اطلاعی و غرض ورزی است و باید کارشناسان نظر بدهند نه اشخاصی که اطلاعی ندارند. به نظرم جا دارد در اینگونه موارد مدعی العموم ادعای خسارت کند.
مسئله آفلاتوکسین در شیر بحث بسیار نا به جا و قیاسی خارج از اصول و منطق بود که مطرح شد و حالا به هر حال تعدادی از افراد متخصص نیز به حق بیان کردند که دروغ و جهل است.
لازم است که اطلاع رسانی در این مورد گسترش پیدا کند. صدا و سیما در کمال تاسف کسانی را دعوت می کند که تخصص ندارند. صدا و سیما به خودش بیاید و کسانی را که علم و صلاحیت دارند را دعوت کند نه کسانی را که برای خودنمایی صحبت می کنند.
در مورد قرص هم هر شخصی که با تکنولوژی آشنا باشد می داند قرصی که رنگ و شکل ظاهری سالم دارد به صورت دستی وارد کیک شده است وگرنه در محلولی که کیک زده می شود حل می شود. اینها با صنعت غذا که تقریباً تنها صنعت فعال امروزه کشور است و ضامن سلامت مردم است برخورد نا به جا می کنند. باید برخورد شایسته با این افراد بشود که دوباره شاهد اینگونه مسائل نباشیم.
مهدی خانمحمدی (رئیس هیئت مدیره گروه نان سحر)
برای اینکه یک برند ساخته شود سال های سال باید تعداد زیادی از افراد به طور صادقانه و با رعایت تمام قوانین حاکم بر کشور و بین المللی به طور شبانه روزی با سخت کوشی و تمام تلاش فعالیت نمایند تا بتوانند اعتماد مردم و سازمان های نظارتی را به خود جلب نمایند تا یک برند ساخته شود.
رعایت قوانین و استانداردهای ملی و بین المللی از مهمترین فاکتور هایی است که یک برند خود را ملزم به رعایت آن می داند چرا که عدم رعایت آنها منجر به خدشه دار شدن آبروی برند می گردد. متاسفانه در سال های اخیر با توسعه شبکه های اجتماعی شاهد آن هستیم برخی افراد غیرکارشناس و بدون جایگاه قانونی و نظارتی با نظرات غیر کارشناسی و بررسی نشده خود منجر به ایجاد رعب و وحشت و عدم اطمینان و آسیب به صنعت غذا که گاه به صورت سهواً و متاسفانه گاهاً به صورت عامدانه صورت می پذیرد. به دلیل کم رنگ ظاهرشدن نقش سازمان های نظارتی در دفاع از این تولید کننده ها به راحتی آبرو و شاکله یک برند و یا یک صنعت تحت تاثیر قرار می گیرد. نظیر مواردی که در رابطه با محصولات تراریخته و وجود قرص در کیک ها و شیر پاستوریزه ایجاد گردید.
لذا انتظار میرود بخش روابط عمومی سازمان های نظارتی مربوطه نظیر سازمان غذا و دارو و سازمان ملی استاندارد، توسط سخنگوی خود اگر واحدی خطایی انجام داده آن را به طور گسترده معرفی نمایند و برخوردهای لازم با واحد خاطی صورت پذیرد. ولی اگر به طور نابحق نسبت به محصول تولیدی یک کارخانه شایعه سازی گردید، توسط روابط عمومی سازمان های نظارتی در دفاع از تولید کنندگان سالم بیانیه صادر کنند و به طور چشمگیر و پررنگ در صدا و سیما و سایت های خبری خود مرتباً بی اساس بودن شایعه را اعلام نمایند، که در این شرایط بحران اقتصادی تولید، بروز چنین مسائلی ضربه به حیات تولید کنندگان سالم کشور نزند. مطمئناً در سایه آرامش و ثبات است که در این جنگ اقتصادی تولیدکنندگان میتوانند به تولید و حیات خود ادامه دهند.
دکتر کیومرث فتح الله کرمانشاهی ( عضو هیئت مدیره اتحادیه ملی صادرکنندگان محصولات کشاورزی ایران و مشاورعالی انجمن ارگانیک ایران)
اعتمادسازی بین مردم آحاد مردم وظیفه حاکمیت و از ارکان اصلی توسعه است. هرگونه خدشه به اعتماد عمومی موجب از دست رفتن نگاه عموم مردم به مسئولین سیاست گذار بخش دولتی است.
رسانه ها خصوصاً صدا و سیما نقش بسیار مهمی در ساختارسازی ذهنی جامعه را بعهده دارند و نحوه اطلاع رسانی در قالب هرگونه مصاحبه، میزگرد، سمینار و غیره در شکل گیری این ذهنیت کارساز و مهم است.
افراد متخصص، شناسنامه دار و صاحبنظر که تسلط کامل به نحوه اطلاع رسانی دقیق به مردم را دارند، محق به حضور و اطلاع رسانی در رسانه خصوصاً صداو سیما هستند. اخیراً مشاهده می شود تعدتد افراد غیر متخصص که با عنوان دکتر و مهندس و … در رسانع ظاهر می شوند افزایش یافته و معیار انتخاب و حضور این افراد برای بیننده نکته بین و نکته سنج و همچنین عامه مردم مشخص نیست. رسانه و علی الخصوص صدا و سیما وظیفه دارند تا ضمن انتخاب کارشناسان مجرب، فهیم، متخصص در هر حوزه مانیفست نحوه صحبت با مردم را برای حضور در جلوی دوربین ملی تهیه نمایند. این امر نباید به هیچ وجه باعث سانسور و عدم اطلاع رسانی دقیق به آحاد جامعه شود. بلکه منظور نگارنده ارائه اطلاعات دقیق با ذکر مأخذ و منبع توسط اشخاص کاردان و شناسنامه دار به مردم است. در غیر این صورت نوعی هرج و مرج و بهم ریختگی در ساخنار ذهنی مخاطب ایجاد می گردد که اطلاع آن به سادگی میسر نیست. علی الخصوص در مورد صنعت غذا که ارتباط مستقیم با سلامت مردم دارد، شیوه اطلاع رسانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
از طرفی وظیفه حاکمیت نظارت بر سلامت و کیفیت صنایع غذایی است و کارآفرینان و اهالی کسب و کار این حوزه خصوصاً تازه واردها موظف به رعایت دقیق کنترل کیفیت محصولات تولیدی و مطابقت آنبا استاندارد جهانی از جمله دستورالعمل های صادره توسط نهادهای بین المللی مانند codex در مورد باقیمانده سموم و سایر پارامترهای تاثیرگذار بر سلامت مصرف کننده می باشد. سازمان خواروبار جهانی(FAO) و سازمان سلامت جهانی (WHO) که هر دو در زیرمجموعه WTO یا سازمان تجارت جهانی فعالیت می نمایند codex یا کمیسیون آئین نامه مواد غذایی را در سال ۱۹۶۳ ایجاد نموده اند که این سازمان استانداردها، دستورالعمل ها و باقیمانده سموم مواد غذایی را سالانه منتشر و همه کشورها خصوصاً کشورهای عضو WTO موظف به رعایت آنها هستند.
قطعاً وزارت بهداشت، سازمان غذا و دارو، اداره استاندارد و سایر مسئولین در بخش حاکمیت در کنار کارآفرینان، تشکل های مرتبط وظیفه رعایت استانداردهای بین المللی را به عهده دارند و بایستی به طور مرتب و شفاف با اطلاع رسانی صحیح خصوصاً در تبلیغات هدفمند، مردم را از سلامت مصرف مواد غذایی و سایر فرآورده ها مطلع نمایند.
مقابله با فساد و هرگونه سوءاستفاده در همه حوزه های مباحث اقتصادی، خصوصاً صنعت غذایی کشور که ارتباط مستقیم با سلامت جامعه را دارد وظیفه دستگاههای نظارتی مربوطه است و یادمان باشد که هرگونه سوءاستفاده چه در بخش حاکمیت و چه در حوزه اهالی کسب و کار و صنایع غذایی ساختار ذهنی مصرف کننده و جامعه را دچار آسیب جدی می نماید که اصلاح آن به آسانی میسر نمی باشد.
امیدواریم هر کدام از دستگاهها اعم از بخش دولتی که نقش سیاستگذاری را به عهده دارد و بخش خصوصی که وظیفه تصدیگری و کارآفرینی را ایفا می نماید به خوبی و قانونمند به سلامت جامعه توجه و با اطلاع رسانی دقیق در این خصوص اقدام نمایند.
مهندس احمد فتح اللهی (نایب رئیس انجمن علوم و صنایع غذایی ایران و رئیس هیئت مدیره شرکت سبزی ایران)
متاسفانه امروزه ما با هجمه گسترده ای از عدم اطمینان برصنایع غذایی روبرو هستیم که با عدم مدیریت بر شدت آسیب های وارده بر این صنعت افزوده گردیده است.
در خصوص مشاهده اجسام خارجی از قبیل قرص و کپسول در بسته بندی برخی محصولات کیک،ویفر و …منسوب به ۱۲ برند تولیدی باید گفت که آنچه مشخص است قرص و کپسول بعد از خط تولید و در سطح عرضه و در اقدامی خرابکارانه، هدفمند و سازمان یافته به بسته بندی تعدادی از محصولات وارد شده و مشکلی در سطح خطوط تولید و بسته بندی و حتی عرضه کلان از مسیر شرکت های پخش مجاز و رسمی مشاهده نشده است.
تنها مرجع اظهار نظر در مورد محتوای این قرص و کپسول ها، آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو است و تا این لحظه گزارشی از وجود داروهای مخدر یا قرص برنج در نمونه های ارسالی نداریم،داروهای بررسی شده اغلب داروهای خانگی از جمله استامینوفن،بروفن،سیتریزین،هیدروکسی زین،متوکلوپرامید و حتی بلیستر خالی بوده و به نظر می رسد ایجاد رعب و وحشت و تخریب وجهه صنایع غذایی به طور عام مورد هدف بوده است.
ماجرا وجود آفلاتوکسین در شیر به گفته های فردی باز می گردد که در یک برنامه تلویزیونی بدون داشتن مسئولیت خاصی موضوعی را مطرح کرد که صحت ندارد.
این اولین باری نیست که افرادی انگشت اتهامش را به سمت تولیدکنندگان شیر و لبنیات کشور می گیرید،همراه شدن شائبه ترکیب کردن وایتکس با شیر، وجود پالم در لبنیات یا سمی بودن آنها با تورم و افزایش قیمت،باعث شده است تا گرایش مردم به مصرف لبنیات به طور چشمگیری کاهش پیدا کند و مارا به شرایط امروز کشور برساند،سرانه مصرف شیر در کشور ما حدود یک سوم میانگین جهانی است و این موضوع می تواند تا چندسال آینده سلامت مردم را به شدت تحت تاثیر قراردهد.
از طرفی بدبین شدن مردم نسبت به لبنیات بسته بندی استفاده از لبنیات غیرصنعتی یا فله ای را افزایش داده و باعث افزایش آمار ابتلا به تب مالت در کشور طی ۱۰ سال اخیر شد.
پایش میزان آفلاتوکسین موجود در شیر از سال ۸۳ آغاز شده و کماکان ادامه دارد.استاندارد اتحادیه اروپا برای وجود این سم ۵ صدم PPBاست، اما این رقم در استاندارد بین المللی ۵ دهم PPB و در استاندارد ملی کشور ما یک دهم PPB در نظر گرفته شده است.
یکی از معیارهای وزارت بهداشت برای اعطای نشان امنیت غذایی آن است که میزان آلاینده های موجود در محصول تولید شده ۵۰ درصد کمتر از استاندارد تعیین شده باشد بنابراین واحدهای تولید صنایع لبنی محصولات خودرا با غلظت آفلاتوکسین ۵ صدم PPBو در حدود استاندارد اروپا عرضه می کند.
براساس برنامه های توسعه ای انجام گرفته،در حال حاضر ۴۰۰ کارخانه شیر پاستوریزه در کشور فعال هستند و در حوزه تولیدشیر خام رتبه ۱۱ دنیا متعلق به ایران است.در حوزه تامین ماده اولیه کارخانجات لبنی تعداد ۱۶۰۰ مرکز جمع آوری شیرخام و صنایع وابسته در حال فعالیت هستند که این مراکز در چارچوب ضوابط بهداشتی دامپزشکی ،کنترل های تخصصی بهداشتی اعم از نمونه برداری و آزمایشات لازم را انجام می دهند.
همچنین حمل و نقل شیر و فراورده های آن با مدرن ترین روش های بهداشتی صورت می پذیرد و حتی تردد وسایل نقلیه شیر و فراورده های لبنی رصد و پایش می شود که مواد اولیه ۴۰۰ کارخانه تولید لبنیات کشور را فراهم میکنند.
برنامه های بهداشتی سلامت شیر و فراورده های لبنی در تمامی سطوح از جمله مدیریت بهداشت گاوداری ها، مدیریت بهداشت در مراکز جمع آوری و مدیریت بهداشت در کارخانجات شیر و لبنیات مطابق با استانداردهای ملی و کدکس آلیمانتاریوس (استاندارد بین المللی) انجام می شود.
بعد از مطرح شدن ماجرای آلوده بودن شیرها ۲۷۵ نمونه از شیرهای استریل سطح بازار جمع آوری و مورد ارزیابی قرارگرفت که از این بین ۲۷۳ مورد از سلامت کافی برخوردار بودند این معنای سلامت۳/۹۹درصد از شیرهای موجود در سطح بازار است، این در حالی است که استاندارد های کشور ما بسیار سختگیرانه و شدیدتر از کشورهای اروپایی است.
بدون شک در صنعت غذا و کارخانجات لبنی با حضور مسئولان فنی ، آزمایشگاه های مجهز و نظارت مستمر سازمان غذا و دارو نگرانی به مراتب کمتر از مراکز سنتی است که لبنیات در آنها عرضه می شود.
اما در خصوص ارائه راهکارهای موثرانه و پیشگیرانه باید گفت که واقعیت های موجود در صنایع غذایی کشور را باید در نظر داشته باشیم که گاها وجود محصولات داخلی بی کیفیت در بازار کشور و تشدید این ماجراهای خرابکارانه متاسفانه باعث به وجود آمدن عدم اطمینان در مصرف کنندگان ما شده است. افزایش کیفیت مواد غذایی توسط تولیدکنندگان محترم داخلی و باز خورد کیفیت محصولات در رسانه ها و دنیای مجازی و تبلیغات مثبت مداوم آرام آرام باعث افزایش اطمینان مصرف کنندگان خواهد بود. همچنین در صورت بروز موارد مشابه در آینده باید خانواده ها و مصرف کنندگان را به پیگیری مسیر از طریق منطقی و مسئولین و آزمایشگاه های ذیربط آموزش داد که در خطر تهاجم رسانه ای ، کمتر تحت تاثیر قرار بگیرند از طرفی ایجاد خاطره تاریخی در اذهان عمومی، مانند مجازات افرادی که مسبب این شایعه سازی شده اند و اشائه این مطلب در خود فضای مجازی و رادیو و تلویزیون و حتی بازخواست خود صداو سیما برای تولید برنامه های بدون کارشناسی دقیق که باعث اختشاش اذهان عمومی می گردند تا این فکر در مردم ایجاد گردد که نمی توان به هر شایعه و تبلیغی اعتماد کرد و باید به مسئولین ذی صلاح اطمینان بکنند.
همچنین برخی تغییرات در سیستم اجرایی کشور می تواند کمک کننده باشد. متولی بهداشت شیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اما مسئولیت نظارت در شیر با سازمان دامپزشکی تحت نظارت وزارت جهاد کشاورزی است و سازمان دامپزشکی باید به وزارت بهداشت منتقل شود تا بتوان بر روی آن نظارت داشت.
از طرف دیگر فروشگاه های مواد غذایی مکلف به تامین فراورده ها از شرکت های پخش معتبر و مجاز در قبال فاکتور رسمی فروش هستند و در صورت خرسید از توزیع کننده های غیرمجاز در قبال پیامدهای کیفیت پایین محصولات پاسخگو خواهند بود.محصولات عرضه شده توسط توسط شرکت های پخش مجاز قابل رهگیری و پیگیری است ولی متاسفانه برخی فروشگاه ها و محل های عرضه ریا، محصولات غذایی را از توزیع کننده های غیرمجاز و بدون شناسنامه به قیمت هایی پایین تر تهیه می کنند و این مسیر دقیقا مدخل کالاها و فرآورده های غذایی،آرایشی و بهداشتی غیرمجاز، جعلی و تقلبی است.و دستکاری نشدن بسته های محصولات دقت نموده و در صورت مشاهده هرگونه موارد مشکوک،در سراسر کشور مراتب را به سامانه تلفنی۱۹۰ گزارش کنند.
مهندس حسین چمنی (مشاور انجمن صنفی صنایع لبنیات )
تاثیر پذیری افراد یک جامعه از اخبار گوناگونی که در فضای گردش آزاد اطلاعات به آنها می رسد تابع مولفه های مختلف واز همین رو از درجات مختلفی نیز برخورداراست. اجمالا در مورد سوال مشخص شما معتقدم آنچه بر سرعت و وسعت باور پذیری افکار عمومی از انتشار اخبار کذب می افزاید بی اعتمادی آنهاست که در طی یک دوره طولانی ایجاد شده و در همین قالب اخبار مثبت از برد کوتاه و اخبار منفی از برد بسیار بلند برخوردار می شود.
در مورد صنعت شیر در یک بازه زمانی طولانی اخبار معمولا کذبی از جمله مصرف نان کپکی در دامداریها، وجود وایتکس در شیر، وجود پالم در فرآورده های شیری ، کم فروشی ، گرانفروشی و اخیرا وجود آفلاتوکسین بتدریج مطرح و بدلیل عدم پاسخگویی مناسب تبدیل به باور عمومی شده است.
در هیچیک از این موارد سازندگان و منتشر کنندگان شایعات هزینه ای پرداخت نکرده اند و ازاینرو هراز چند گاهی شاهد چنین تکانه هایی هستیم که دیوار بی اعتمادی را بلندتر و باور مردم به این صنعت را کمتر می کند.
مهمترین اقدام برای جلوگیری از این وضعیت آن است که برای کسانی که چنین شایعات بی اساسی را منتشر می کنند هزینه درست شود. این هزینه باید شامل گوینده و رسانه ای باشد که به انتشار اخبار کذب مبادرت می کند. رسانه ها بویژه رسانه ملی نباید به هیچ کارشناسی اجازه دهند بدون ارائه مستندات و ذکر ماخذ معتبر به ارائه آمار و ارقام مبادرت ورزند.
صنایع لبنی نیز باید دردوره آرامش جنبه های ایجابی این صنعت را در معرض دید عموم قرار دهند و با اطلاع رسانی و آموزش، این باور را تقویت کنند که صنعت شیر کشور از جمله بالغ ترین صنایع کشور در استفاده از فن آوریهای روز دنیا ، کنترلهای کیفی و رعایت حقوق مصرف کنندگان در حوزه حفظ سلامت آنان است. قراردادن صنعت و فرآیند کنترل و تولید در معرض دید مصرف کنندگان از جمله روشهای موفقی است که می تواند به افزایش اعتماد عمومی کمک کند.
عکس العمل جامعه در قبال شایعات مرتبط با صنعت شیر هم ویژه و تعجب آور است. بجای مطالبه گری و فشار به دستگاههای نظارتی و متولیان تولید برای بهبود شرایط ، مردم بلافاصله شیر را از سبد غذایی حذف می کنند، در حالیکه بعنوان مثال اگر چنین اتفاقی در مورد نان بیافتد مردم نان را از سفره حذف نمی کنند بلکه خواستار تغییر شرایط می شوند. این عکس العمل شاید ناشی از عدم وجود دانش کافی در سطح جامعه نسبت به اهمیت شیر در هرم غذایی باشد. از اینرو با درجه حساسیت بسیار پایین تری با آن برخورد می شود و بجای پیگیری ، راستی آزمایی و مطالبه گری ، صورت مسئله را پاک می کنند. باید توجه کنیم که شیر و فرآورده های شیری بنا بدلایل روشن علمی غذاهای بدون جایگزین هستند و مصرف کمتر از حد نیاز این گروه از مواد غذایی حتما منجر به آسیبهای بزرگ به سلامت جامعه ازجمله شیوع بیش از حد پوکی استخوان، کاهش بهره هوشی ، کوتاهی میانگین قد و پوسیدگی دندانها می شود و هزینه های بسیار سنگینی به اقتصاد خانوار و اقتصاد ملی تحمیل می کند.
باید با آسیب شناسی صحیح این معضل ، به ارتقای شاخص سلامتی جامعه کمک کنیم. نقش دستگاههای نظارتی و رسانه ها در این زمینه بسیار تعیین کننده و مهم است.
دکتر شهریار دبیریان ( رئیس هیئت مدیره شرکت پگاه کرمان و انجمن کیفیت ایران)
یکی از راهها فرهنگ سازی و اطلاع رسانی دقیق است. دومین مورد در خصوص موضوعات مورد نظر صدا و سیما باید از کارشناسان مطلع ،اساتید دانشگاه ،صنعت گران همزمان دعوت به عمل اورده و صرفا به یک کارشناس یا مدرس دانشگاه اکتفا نکند و سریع نتیجه گیری نکند ، سوم صدا و سیما از سازمان های نظارتی برای تجزیه و تحلیل موضوع کمک بگیرد ،مهمترین مورد در صورتی که ادعا فرد ثابت نشد با او برخورد قانونی شود و هزینه وخسارت ایجاد شده ازآن شخص اخذ شود ،
مهندس محمد تقی فیاض، مدیرعامل شرکت عالیس
بنظر من مشگل در حس فرا قانونی و فرا درک و فهم افرادی است که قدرت تحلیل لازم از شرایط صنعت غذا ندارند اما متاسفانه خود را اثر گذارتر میبینند و الا در کشور الحمدلله قانون حاکم است و دستگاهای نظارتی از قبیل استانداردو جهاد کشاورزی و دامپزشکی و معاونت غذا و دارو بصورت مستمر از تولید شیر از دامداری تا فرایند تولید و محصول بشدت نظارت میکنند بخصوص محصولات تولیدی در کشور اکثرا صادر ات میشود به اقصی نقاط دنیا و بشدت کنترل میشود بنابراین ابدا دلیلی وجود ندارد این صنف زحمت کش اینچنین ناجوانمردانه با تخیلات زیر سوال بروند و راهکارهای متفاوت هست و ساده ترین آن همینه که گزارشگر بیاد و صادقانه اعلام کنه بدلیل نداشتن اطلاعات کافی مواردی را مطرح کرده که علمی نبوده و ثانیا افراد خبره و مورد وثوق و صاحب علم در صنعت غذا وبخصوص شیر هم بیایند ودر صدا و سیما کاملا شفاف سازی بکنند تا انشالله بشود شرایط را برای مصرف شیر بخصوص بهتر از گذشته سر سفره مردم برد
مهندس محسن نقاشی ( دبیر فدراسیون صنایع غذایی و کشاورزی کشور و مدیرعامل شرکت به سبز)
آموزش ، شناخت . آموزش، شناخت . آموزش شناخت
باید در هرکاری این دو گزینه آموزش و شناخت ، اصول اولیه کارمان باشد ما متاسفانه این دو مورد را در تمام کارهایمان جدی نمی گیریم و در هرکاری هم که تخصص نداریم برخود، لازم میدانیم که نظر بدهیم شایعات و دروغ در جامعه ای که اطلاع رسانی ، شناخت و آموزش نباشد سریع پذیرفته میشود
بنظرمن تمام رسانه ها خصوصا صدا و سیما نقش بسیار مهمی دارد که آگاهی رسانی یکی از وظایف قانونی صدا وسیما میباشد فدراسیون تشکلهای صنایع غذایی کشاورزی ایران چندین بار از صدا وسیما درخواست نموده است که برنامه ای بصورت مستمر در هفته به فدراسیون صنایع غذایی اختصاص داده شود که کارشناسان صنایع غذایی فدراسیون در موردتولیدات و محصولات مختلف اطلاع رسانی نمایند و پرسشهای مردم را پاسخ دهند وقتی مردم در امور غذایی اطلاع داشته باشند و مرجعی را بعنوان مرکز پاسخگویی بشناسند این اتفاق نمی افتد که یک فرد غیر کارشناس مواردی را مطرح کند که اذهان عمومی را مخدوش نماید وقتی آگاهی نباشد یک فرد غیر متخصص از رسانه ملی مدعی هر دروغی که شود یک قشری که اطلاعی ندارند میپذیرند چرا هیچ متخصصی حرف این فرد را جدی نگرفت چون علم داشته ، آگاهی داشته و این اباطیل را از اساس رد کرده است
در یک کلام اینبار نوک پیکان دشمن به سمت صنایع غذایی بیشتر شده است ، اگر در چند سال پیش که هجمه برعلیه بسته بندی آب آغاز شد، دوستان این پدیده شوم را جدی تلقی میکردند و از حیثیت کاری همکارا ن خود دفاع میکردند بعد از آب نوبت سوسیس و کالباس ، روغن ، ارد، کیک و شیرینی و امروز لبنیات و دلشوره فردا را نداشتند که فردا نوبت چه محصولی ست
امروز منافع طلبان و سودجویان داخلی از هزاران دشمن خارجی خطر ناک تر و خائن ترند
تولید کنندگان باید منسجم و هوشیار باشند همانطور که جناح ضد تولیدی کاملا جهت منافع مالی و ضد میهنی خود باهم اتفاق نظر دارند
دکتر فتانه آبادیان (نایب رئیس هیئت مدیره ومدیر R&D شرکت دوشه آمل ( هراز) :
با توجه به اینکه هجمه های اخیر بیشتر بنظر جنبه سیاسی و مافیایی مانند دارد که در این شرایط حتی کمترین پاسخ و عکس العمل به این حرکت کثیف و ضد انسانی نه تنها ارزش هیچ پاسخی نداشته بلکه در واقع عواقبی هم شاید برای برندی که حساسیت به این موضوع نشان دهد ،داشته باشد .موضوع حیاتی سلامت بشر یعنی مصرف شیر و لبنیات را آنهم در رسانه ملی ممنوع و ترغیب به کاهش می کند ،آیا بنظر شما هیچ ارزشی برای پاسخگویی دارد ؟
وقتی میگوید که خدا رو شکر که ما مثل انگلستان و کشورهای سلامت محور نیستیم که سرانه مصرف شیر ما بالا باشد!!!
درست مثل این است که بگوییم که خدا رو شکر که ما بیشتر از بقیه مرگ و میر و انواع بیمار یهای مهلک و کشنده را داریم!!!
واقعا دردناک و متاثر کننده است که این چنین جان و مال و اعتبار و ….مردم بازیچه قرار می گیرد،ضمن آنکه واقعا از معدود مواردی که بشدت هم در دامداری ها و هم صنعت لبنی حتی بیشتر از کشور های پیشرفته کنترل می شود همین آفلاتوکسین هست که سختگیرانه ترین استاندارد در سطح حتی دنیا رو داریم .
کلیه اسناد و مدارک کنترل تمام شیرهای ورودی در آزمایشگاه با وجود گرانی کیت موجود است .
بنظرم از این حرکت منفی ضد بشری میتوان یک استفاده درست هرچند محدود کرد
آنهم اینکه اساس این آلودگی غذای دام آلوده به کپک آسپرژیلوس و…است که طبعا در شیرهای بی هویت سنتی و باصطلاح طبیعی که از گاوهایی که در مرتع و فضای باز و…تغذیه میشوند که انواع نان و غذاهای آلوده را میخورند و هیچ تستی انجام نمیشود احتمال بیشتر است یا شیرهای صنعتی و پاستوریزه که حداقل شرکت ها ١٧-١۵تست کنترلی (برای کار خودشان و فرایند تولید احبار و الزام دارند)انجام میدهند ؟
بنا براین موقعیت خوبیست که ترغیب به مصرف شیرهای پاستوریزه و اعتماد به صنعت را افزایش دهیم
دکتر مهدی کریمی تفرشی (رئیس هیئت مدیره تعاونی تولیدکنندگان مواد غذایی و مجتمع صنایع غذایی گلها)
صنعت غذا یک صنعت مادر و کلیدی است که بخش عمده ای از تولید، اشتغال و سرمایه را در چرخه اقتصای کشور تشکیل می دهد و از آنجایی که مستقیما با سلامت و زندگی افراد جامعه در ارتباط وتماس مستقیم است از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است.
بدون شک بدلیل حساسیت و اهمیت این صنعت در سلامتی مردم دستگاههای نظارتی مرتبط ملزم به کنترل و پایش و نظات دقیق بر رعایت نکات ایمنی و استانداردها و ضوابط و مقررات در محصولات غذایی هستند کمااینکه همواره نگاه ویژه ای از سوی کارشناسان و متخصصان دستگاههای ذیربط بر تولیدات این صنعت متمرکز بوده است.
اما متاسفانه اتهامات بی اساس و غیرکارشناسانه و بدون مستندات کافی بویژه در ماههای اخیر نه تنها در راستای کمک به سلامت، امنیت غذایی و رشد این صنعت نبوده بلکه به نوعی بدبینی و سلب اعتماد از مردم و کاهش مصرف اقلام ضروری غذایی در جامعه منجر شده است.
یکی از صنایعی که اخیرا مورد هجمه بی رحمی در کشور قرار گرفته بعد از موضوع کیک های آلوده، صنعت لبنیات کشور است. آفلاتوکسین یک سم غذایی طبیعی است که از طریق مواد غذایی آلوده مانند شیر، تخم مرغ، لبنیات و …. میتواند به بدن انسان منتقل شود و سرطان زاست.
اما با کنترل و پایش شدید اداره غذا و دارو و استاندارد در سالهای اخیر میزان آلودگی محصولات غذایی به این سم در کشور ما بشدت کاهش یافته است. آمار اداره کل غذا کمتر از ۳٫۵ درصد آلودگی را نشان می‌دهد در حالیکه در بسیاری از کشورهای همسایه و کشورهای دیگر میزان آلودگی بسیار بالاتر است.
ضمن اینکه احتمال وجود این سم عمدتا در محصولات غذایی و لبنی غیرپاستوریزه بیشتر است که مردم عزیز باید این نکته را بدقت مورد توجه قرار دهند.
تبلیغات سوئی که متاسفانه بدون مستندات کافی صنعت غذای کشور و بویژه صنعت قدرتمند لبنیات را در کشور مورد هجمه و کم لطفی قرار می دهند بدون شک به اعتماد مردم شریف لطمه وارد کرده و مردم را از مصرف محصولات مغذی ضروری مانند شیر و لبنیات که متاسفانه سرانه مصرف آنها در کشور ما بسیار پایین تر از شاخص جهانی است محروم می کند.
ضمن اینکه اینگونه تبلیغات منفی در شرایط اقتصادی فعلی نوعی ضربه به تولید داخلی و ملی و برخلاف سیاست های اقتصاد مقاومتی است. بعلاوه به اشتغال و کارآفرینی و چرخه صنعت و تولید در کشور ضربه وارد کرده و از طرفی جایگاه محصولات ایرانی را در بازاهای جهانی به مخاطره می اندازد و صادرات غیرنفتی که در شرایط فعلی به شدت به رشد و توسعه نیازمند است آسیب های جبران ناپذیری خواهد دید.
مهندس محسن احتشام ( مدیرعامل گروه تولیدی و کشاورزی تروند زعفران قائن و رئیس شورای ملی زعفران):
من از بیگانگان هرگز نه نالم
هرچه با من کرد آن آشنا کرد
متاسفانه وقتی رسانه ملی تیر خلاص به صنعت ملی می زند شما از بیگانگان و بدخواهان توسعه اقتصادی کشور چه انتظاری دارید متاسفانه بعضی فکر نمی کنند و می گویند و نه می دانند که چه می گویند. به نظر من این اتفاقاتی که در این مدت در صنعت غذا افتاده کاری برنامه ریزی شده در راستای جنگ اقتصادی است و تولید کنندگان باید هوشیار و مراقب باشند. به نظر من باید سازمانهای مسئول و نظارت کننده بر تولید مثل سازمان ملی استاندار و وزارت بهداشت که متولی امر هستند در این مورد اظهار نظر کنند که اظهار نظر هم نموده اند و تمام این شایعات را رد کرده اند. بنابراین بدون رعایت طی تشریفات قانونی توسط متولیان امر هر گونه اظهار نظر غیر کارشناسی می تواند صدمات جبران ناپذیری بر تولید ملی ما وارد کند که باید خیلی مراقب بود .
مهندس محمدرضا شافعی نیا ( دبیر انجمن علوم و صنایع غذایی ایران):
مدت‌هاست که بعضی از به ظاهر کارشناسان، شیر را به بهانه‌های مختلف مورد هجمه قرار میدهند و این حرکت‌ها به‌نظر می‌رسد که هدایت شده باشد، یک روز به بهانه اضافه کردن روغن پالم برای افزایش چربی، که خود زیان‌های مالی و اقتصادی و اجتماعی را برای صنایع غذایی و تهدید سلامت جامعه را در درازمدت به‌دنبال خواهد داشت و روزهای دیگر به بهانه‌های دیگر.
همانگونه که همگان می‌دانند مواد لبنی نیازهای ضروری به املاح و حتی پروتئین مورد نیاز بدن را به‌خصوص در کودکی تأمین می‌نماید و نقصان آن باعث بیماری‌های مختلف می‌گردد. شاید در کشور ما مصرف سرانه کم شیر و لبنیات برخی از مشکلات جسمی را به همراه داشته باشد، اما مهمتر از این، اظهارات غیرکارشناسی است که در مقاطع مختلف از به ظاهر دست‌اندرکاران و در رسانه‌های مورد اعتماد مردم صورت می‌گیرد که درصورت عدم اثبات، از اعتماد مردم به این رسانهها کاسته خواهد شد. همانگونه که به کرات مطرح میشود مصرف لبنیات در کشور بسیار پایین‌تر از بعضی از کشورهاست بنابراین لازم است که رسانهها تلاش خود را برای بالابردن مصرف سرانه به‌کار گیرند، اما در رابطه با اظهارات اخیر که به‌نظر می‌رسد پشت پرده این موضوع مسائلی نهفته است، تیر بسیار سهمگینی بر پیکر لبنیات و در کل صنعت غذا وارد کرد که از چند جنبه باید مورد بررسی قرار گیرد.
۱- قرار است همایش صنعت لبنیات در بهمن‌ماه سال‌جاری برگزار شود که محورهای این همایش برای آگاهی مردم و بالا بردن مصرف سرانه میباشد و این اظهارات و همزمان با برگزاری همایش جای سؤوال دارد که هدف کارشناس مربوطه و حتی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران چه بوده است؟
۲- با توجه به اینکه لبنیات اثرات مستقیم و مؤثری بر سلامت و اقتصاد جامعه دارد لیکن به‌دلایل مختلف مصرف سرانه آن پایین است علت این اظهارات و مطالب فاقد پشتوانه علمی برای کاهش مصرف در جامعه چیست؟
۳- با توجه به اینکه مقداری از لبنیات تولیدی کشور به کشورهای همسایه صادر می‌گردد و در شرایط تحریم میتواند مقداری ارز به کشور وارد نماید این مطالب باعث خواهد شد تا کشورهای خریدار نیز از درخواست خود منصرف گردند بنابراین ارز هم به کشور وارد نخواهد شد که دقیقاً همان اهدافی است که شیطان بزرگ و دشمنان نظام جمهوری اسلامی ایران دنبال میکنند.
۴- صرف‌نظر از اینکه هدف کارشناس از بیان این مطالب غیرکارشناسی چه چیزی بوده است این سؤوال متوجه ریاست محترم صدا و سیمای جمهوری اسلامی است که پیگیری لازم را داشته باشد چون رسالت صدا و سیما اعتمادسازی و بیان مواردی است که براساس بیانات مقام معظم رهبری در سال رونق تولید میتواند حمایت لازم را داشته باشد. لیکن این اقدامات مغایر با اهداف فوق‌الذکر است چون آنچه در رسانهها مطرح شده رد نظرات از سوی کارشناسان و مسؤولین مرتبط میباشد بنابراین اعتماد مخاطبین کاهش می‌یابد و صنعت لبنیات هم در سال رونق تولید با مشکل مواجه خواهد شد و سلامت جامعه در درازمدت مشکل و صادرات در شرایط تحریم هم با دست‌اندازهایی مواجه میشود.
نتیجه: از ریاست سازمان صدا و سیما درخواست میشود ضمن بررسی موضوع با افرادی‌که دست‌اندرکار این برنامه بوده‌اند درصورت مقصربودن با آنها برخورد لازم صورت گیرد. چنانچه به‌صورت عمد و با آگاهی این برنامه پخش شده چون مغایر با اهداف کشور میباشد و اثرات مخربی بر اقتصاد کشور خواهد داشت برخورد لازم صورت گیرد و اگر سهواً و بدون اطلاع و آگاهی انجام شده است نیز به‌گونه‌ای دیگر برخورد شود و از سوی صدا و سیما نیز منعکس گردد.
مهندس محمد عبدالهی ( رئیس هیئت مدیره شرکت سمیه)
در سالهای اخیر شاهد کم لطفی عمدی و یا سهوی به صنعت تولید بوده‌ایم که بررسی همه جانبه و دقیق در تمامی ابعاد به ما در شناسایی و رفع موانع تولید کمک می کند.
به نظر اینجانب ۳ موضوع اصلی در این زمینه قابل اشاره می باشد:
۱- عدم مشارکت موثر، فعالان صنعت در کمیسیون ها و سندیکاها
۲- اظهارنظر افراد غیرمتخصص در حوزه های تخصصی
۳- پایین بودن سطح سواد رسانه ای عوام جامعه
نرخ مشارکت پایین تولیدکنندگان در کمیته های تخصصی و کمیسیون ها و سندیکاهای موجود نشان از عدم تمایل ایشان در ارائه راهکار و عدم استفاده قانونگذاران و یا متصدیان امر از تجربیات گرانقدر تولید کنندگان را دارد. مثال زیر روشن کننده وضع موجود است:
اگر وارد فضایی تاریک شویم و کسی چراغی در دست نداشته باشد هر شخصی به خودش اجازه می دهد که بگوید آن طرف چاه است و این طرف راه است ولی اگر چراغ ها روشن شود و متخصصین این صنعت با تشکیل کمیسیون ها، کمیته ها و مشارکت متخصصان دانشگاهی، نمایندگان و نهادهایی با پایه علمی قوی را به عنوان نمایندگان صنعت به جامعه معرفی نمایند ؛ فرصت استفاده از فضای تاریک که با ایجاد تنش های اجتماعی عرصه را برای تولید تنگ می کنند گرفته میشود.
در مورد دوم ما در جامعه خود با یک پدیده ای روبرو هستیم که افراد غیرمتخصص به خود اجازه می دهند در مورد هر موضوعی اظهارنظر کنند . به طور مثال ورزشکاران در حوزه اقتصاد نظر می دهند، هنرپیشگان در مورد صنعت و … و این موضوع ریشه فرهنگی دارد و مساله به راحتی حل نخواهد شد. برای اطمینان از صحت این موضوع کافی است در تاکسی یا آرایشگاه مدتی به حرفهای مردم گوش دهیم. لذا به نظر می رسد رفع این مشکل نیازمند برنامه ریزی، آموزش و فرهنگ سازی از طریق نهادهای مسئول می باشد.
در مورد سوم هم اگر سواد رسانه ای در سطح جامعه ارتقا یابد مردم تا حدودی متوجه خواهند شد که کدام حرف پایه علمی دارد و بدون غرض مطرح می شود و کدام حرف با قصدی خاص مطرح می شود و ریشه ی آن کجاست.
به هرحال به نظرم می رسد روشن شدن فضای کسب و کار و ایجاد اعتماد بین مصرف کننده و تولید کننده ، راهکار اصلی و کنشی است که بلند مدت بوده است و مستلزم همت و تلاش جدی می باشد. ولی این موضوع نافی درخواست پیگیری صاحبان صنایع از مسئولین ذیربط نمی‌باشد، چراکه با این حملات بر پیکره کم رمق تولید به این بخش از صنعت ضربه وارد شده است و گاهاً صاحبان کسب و کار با شرایط فعلی اقتصاد تحمل این ضربات را ندارند.
و در کلام آخر:
زحمت کاشتن یک گل سرخ ؛ کمتر از زحمت برداشتن هرزگی آن علف است.
منصور مقدس زاده ( مدیرعامل شرکت صنایع غذایی آوید):
سازمانی به نام فدراسیون صنایع غذایی وجود دارد که به مشکلات،موانع و دیگر موضوعات مربوط به صنایع غذایی می‌پردازد. در رابطه با این خبر باید خدمتتان عرض کنم که فدراسیون شکواییه‌ای علیه این دوست غیر کارشناس و همچنین برنامه تلویزیونی تنظیم کرده و به مراجع ذیصلاح تحویل داده و پیگیر است که دیگر این چنین اتفاقاتی در رسانه ملی نیفتد.
با توجه به اینکه بنده خود در این صنایع فعال هستم و آشنایی کلی با خطوط تولید دارم متوجه می‌شوم که مطرح چنین مسائلی کامل غیر کارشناسی است،اگر مخاطبان کمی دقت بفرمایند با کمی تعمل و تفکر این ایراد ها مشخص می گردد.
به عنوان مثال همین داستان شیر،می فرمایند به دلیل خوردن ذرت دامی آلوده شیر آلوده شده،خب اگر این میزان آلودگی را گاو بخورد خود از بین میرود و نمی‌تواند شیر تولید کند،به فرض اینکه تولید شد،در پروسه تولید چون محصولات استریل میشوند از نظر میکروبی پاک میشوند و اگر نشوند وارد بازار نمیشوند. در مورد کیک ها هم به همین صورت و غیره.
به نظر بنده اگر برای مردم از خطوط تولید گزارش تهیه شود و آموزش داده شود که هر محصول چه فرآیندی را طی می‌کند تا به دست مصرف کننده برسد فکر میکنم تأثیر مثبت داشته باشد،متأسفانه هنوز بعضی از مردم هیچ اطلاعاتی از محصولات کارخانه‌ای ندارند و صرفا به دلیل گفتن بعضی غیر کارشناس ها فکر میکنند این محصولات مضر هستند و از آنها استفاده نمی‌کنند یا هر مطلبی را قبول میکنند.
منبع خبر: https://agrofoodnews.com/?p=45989